Czy osobą nieuprawnioną w rozumieniu art. 429 § 1 kpk w zw. z art. 306 § 1 pkt 1 i 3 kpk jest żalący się na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie o czyn z art. 231 kk, w sytuacji gdy skarżona decyzja „dotyczy” prokuratora, który jako nasty odmówił wszczęcia postępowania co do innego prokuratora, który rozstrzygał o innym zawiadomieniu dotyczącym również prokuratora, gdzie pierwotne rozstrzygnięcie miało faktycznie bezpośredni związek z prawami zawiadamiającego?
Odpowiedź na takie pytanie rozważał Sąd Najwyższy, w sprawie, wpisanej pod sygnaturą I KZP 2/20.
25 czerwca 2020 roku, występując w składzie 3 sędziów Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały w tej sprawie.
Dosyć klarownie wyjaśnił jednak, jakie są przesłanki, które decydują o uprawnieniu zaskarżenia decyzji o odmowie wszczęcia postępowania i postanowienia o jego umorzeniu.
Dziś podsyłam Państwu tezę postanowienia, a w wolnej chwili postaram się bliżej ją omówić, bo problem jest istotny i wiele osób, czujących się pokrzywdzonymi w danej sprawie, trafia ze strony prowadzących postępowanie na mur, odmawiający prawa do zażalenia.
Naruszenie praw, o którym stanowi art. 306 § 1 pkt 3 k.p.k. nie musi wynikać bezpośrednio z przestępstwa. Skoro za wystarczające uznano naruszenie w sposób pośredni, to naruszenie prawa w rozumieniu art. 306 § 1 pkt 3 k.p.k. będzie miało miejsce także w razie wystąpienia ogniw pośredniczących między tym naruszeniem a przestępstwem. Innymi słowy, zakres podmiotowy art. 306 § 1 pkt 3 k.p.k. (określający krąg osób, którym przysługuje prawo do złożenia zażalenia) obejmuje także osoby, których dotknęły dalsze skutki przestępstwa. Ocena w tym zakresie musi być dokonywana w szczególności w płaszczyźnie bezpośredniego, jak i ubocznego przedmiotu ochrony przestępstwa, o którym zawiadomił skarżący. Testem, który pozwala na ustalenie, czy prawa zawiadamiającego zostały naruszone, będzie zbadanie, czy w razie stwierdzenia zaistnienia czynu zabronionego jego skutkiem był negatywny wpływ na prawem chronione dobra tej osoby. W razie odpowiedzi twierdzącej zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania należy uznać za dopuszczalne.
{ 2 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Dlatego właśnie pomoc prawnika jest bardzo istotna w wielu kwestiach. Często nie wiemy, jak powinniśmy postąpić w danej sytuacji, nie znamy dokładnie przepisów, nie wiemy jakie przysługują nam prawa i obowiązki.
Według mnie prawnicy łączą teorię z praktyką zawodową, więc każde zagadnienie oceniają kompleksowo. W ten sposób mogą pokazać nam wszelkie możliwe skutki działań w różnych aspektach, ochronić przed ryzykiem.